زمانی رایجترین لولهها برای انتقال آب، لولههای سربی بودند. تا سال ۱۹۰۰ بیش از ۷۰ درصد شهرهای بزرگ از لولههای سربی در سیستم آب آشامیدنی استفاده میکردند. پس از فشار برای مسمومیت با سرب، فولاد گالوانیزه به عنوان جایگزینی برای لولههای سربی انتخاب شد. لولههای فولادی زمانی که داخل روی میروند، گالوانیزه میشوند. این پوشش روی به جلوگیری از زنگزدگی آنها کمک میکند. این مطلب به عنوان راهنمای خرید لوله گالوانیزه شما را با انواع این محصول، ویژگیها و نکات مهم در زمان خرید آشنا میکند تا هنگام خرید و استفاده از این محصول، اطلاعات لازم را داشته باشید.
مطالعه بیشتر : کاربرد لوله جدار چاه در محافظت از ریزش چاه
انواع مختلف لوله گالوانیزه کدامند؟
لولههای گالوانیزه از نظر عملیات گالوانیزاسیون (روی اندود کردن) به گالوانیزه سرد، گالوانیزه گرم، گالوانیزه کردن با بخار، الکترو گالوانیزه و برق PG تقسیم میشوند. علاوه بر این از نظر جنس، به دو دسته لوله گالوانیزه آهنی و لوله گالوانیزه فولادی طبقهبندی میشوند. همچنین این لولهها بر اساس وزن نیز تقسیمبندی میشوند. در ادامه به توضیح هر یک میپردازیم.
طبقهبندی لوله گالوانیزه بر اساس نوع گالوانیزاسیون
همانطور که در ابتدای مطلب بیان شد، لولههای گالوانیزه از نظر عملیات روی اندود کردن به گالوانیزه سرد، گالوانیزه گرم، گالوانیزه کردن با بخار، الکترو گالوانیزه و برق PG تقسیم میشود که در ادامه به توضیح در مورد هر یک میپردازیم.
گالوانیزه گرم
لوله گالوانیزه گرم یک لوله دارای آبکاری یکنواخت با میزان چسبندگی بالا است. این محصول در مرحله اول سختکاری میشود و برای این که دچار زنگزدگی یا اکسیداسیون نشود با استفاده از محلول کلرید روی یا کلرید آمونیوم، شستشو داده میشود. این فرآیند باعث ماندگاری بالا لوله خواهد شد. در این فرآیند ابتدا لوله در یک حوضچه مذاب با دمای ۴۶۰ درجه سانتی گراد قرار میگیرد تا فلز روی سطح آن به طور کامل بنشیند. میزان پوششدهی سراسری سطح لوله یا میزان کوتینگ آن در حدود ۶۰ تا ۱۲۰ میکرون است. لوله گالوانیزه گرم در شرایط مختلف طول عمر متفاوتی دارد. معمولا لوله با شرایط سخت ۱۳ سال، در مناطق شهری ۳۰ سال و در مناطق خشک ۴۰ سال دوام میآورد.
گالوانیزه سرد
لوله گالوانیزه سرد در دمای پایینتری نسبت به لوله گالوانیزه گرم آبکاری میشود. در روش گالوانیزه سرد، نمک روی را درون محلول اسیدی یا آبی میریزند و سپس آن را بر لوله اسپری میکنند. در روش گالوانیزه سرد، ضخامت لایه در حدود ۲۵ تا ۳۰ میکرون است. بیشترین طول عمر این محصول در منطقه مرطوب ۷ سال است. در صنایع، روش گالوانیزه سرد به عنوان یک روش رنگآمیزی لوله فولادی شناخته میشود. چون مقدار روی مصرفشده در این روش کمتر از گالوانیزه گرم و مقاومت آن نیز کمتر است. همچنین، برای شرایط حساس مثل زمانی که خوردگی بالا است، نمیتواند گزینه مناسبی باشد.
الکتروگالوانیزه
الکتروگالوانیزه یا آبکاری الکتریکی، شیوه جدید و مدرن گالوانیزه سرد است. در این روش، محلول سرشار از روی را با استفاده از جریان الکتریکی بر سطح لوله میریزند تا پوششدهی انجام شود. البته میزان ضخامت پوشش کمتر از زمانی است که لوله در محلول روی، غوطهور میشود.
گالوانیزه با بخار
انجام عمل گالوانیزه با بخار یا گالوانیزه خشک یکی از روشهای گالوانیزاسیون است. از این روش برای پوششدهی سطوح داخلی لوله نیز استفاده میشود. در این فرآیند، لوله در یک محفظه بسته قرار میگیرد و سپس همزمان با چرخش سریع و حرارت بالا با استفاده از گرد روی، پوششدهی انجام میشود.
لوله گالوانیزه برق GP
لولهی محافظ کابلها و سیمهای برق از نوع لوله گالوانیزه برق GP هستند. این لولهها میتوانند از آسیب سیمهای برق توسط حیوانات و اشیای تیز جلوگیری کنند. این لولهها قابل نصب با اتصالات رزوهای هستند و جهت حفاظت از کابلها و سیمهای برق در فضای آزاد، بسیار مناسبند. لوله گالوانیزه برق GP به دلیل نوع کاربری که دارد نسبت به لولههای دیگر از انعطاف بیشتری برخوردار است و برش، شکلدهی و تغییر حالت آن راحتتر است.
طبقهبندی لوله گالوانیزه براساس جنس
لوله گالوانیزه براساس جنس به دو دسته آهنی و فولادی تقسیم میشود که در ادامه به توضیح هر یک میپردازیم.
- لوله گالوانیزه آهنی: لوله گالوانیزه عمدتا از جنس آهن سفید نورد شده هستند که رنگ آنها معمولا خاکستری تیره است. این لولهها به دو دسته متوسط و سبک تقسیم میشوند.
- لوله گالوانیزه فولادی: لولههای گالوانیزه فولادی از جنس فولاد نرم هستند. این نوع لولهها را در یک وان حاوی فلز قرار میدهند تا در برابر انواع اسیدها، زنگزدگی و خوردگی مقاومت نشان دهند. به این صورت این لوله فولادی به لوله گالوانیزه تبدیل میشود. لولههای گالوانیزه فولادی عموما برای تخلیه فاضلابها مورد استفاده قرار میگیرند. لولههای گالوانیزه فولادی در مقایسه با نوع آهنی براقتر و سبکتر هستند.
مطالعه بیشتر: اصول اجرای لوله کشی فاضلاب ساختمان
طبقهبندی لوله گالوانیزه براساس وزن
لولههای گالوانیزه بر اساس وزن به چهار دسته سبک، متوسط، سنگین و فوقسنگین تقسیم میشوند. لولههای سنگین و فوقسنگین وزن بیشتری نسبت به لولههای سبک و متوسط دارند و قیمت آنها بالاتر است. همچنین مقاومت بیشتری از خود نشان میدهند.
لوله گالوانیزه چه کاربرد هایی دارد؟
انواع مختلف لوله صنعتی دارای کاربرد های متعددی در صنایع گوناگون هستند.وظیفه لوله گالوانیزه مانند دیگر لولهها، انتقال سیالات از جایی به جایی دیگر است. در ادامه به مهمترین کاربردهای لوله گالوانیزه اشاره میکنیم.
- انتقال آب
- انتقال گاز
- لولهکشی گلخانهها
- حفاظت کابلها
- حفاظت سیمهای برق
- استفاده در سازههای فلزی
- استفاده در دکلهای مخابراتی
- پایه فنس
- استفاده در ساخت تصفیهخانه و سیستمهای تهویه
- انتقال فاضلاب
تفاوت لوله گالوانیزه گرم و سرد چیست؟
لوله گالوانیزه گرم و سرد با هم تفاوتهایی دارند که جهت آگاهی شما در زیر به این تفاوتها اشاره شده است:
- لوله گالوانیزه گرم طول عمر بیشتری نسبت به لوله گالوانیزه سرد دارد. حداکثر طول عمر لوله گالوانیزه گرم ۲۵ سال و لوله گالوانیزه سرد ۷ سال است.
- لوله گالوانیزه گرم چسبندگی بالا، دوام زیاد و آبکاری سراسری و یکنواخت دارد.
- لوله گالوانیزه سرد برای کاربردهای غیرصنعتی و کوچکتر انجام میشود و در دسترستر است.
- هزینههای تمامشده لوله گالوانیزه سرد از لوله گالوانیزه گرم کمتر است.
- لوله گالوانیزه گرم به دلیل فرآیندی که جهت رویاندود کردن روی ان انجام میگیرد، نسبت به لوله گالوانیزه سرد مقاومت بالاتری دارد.
- لوله گالوانیزه گرم به دلیل دمای بالا در فرآیند تولید، سطح براقتری نسبت به لوله گالوانیزه سرد دارد.
لوله گالوانیزه تست شده چه تفاوتی با نوع صنعتی آن دارد؟
دو نوع لوله گالوانیزه تستشده و تستنشده یا صنعتی وجود دارد. اگر پس از تولید لوله گالوانیزه با پر کردن گاز پرفشار درون لوله، عیوب و نواقص آن بررسی شود، به آن لوله گالوانیزه تستشده میگویند. لولهای که چنین فرآیند و مسیری را طی نکرده است، لوله صنعتی یا تستنشده نام میگیرد. دو نوع تست آب و گاز روی لولهها انجام میشود که تفاوت آنها در مدت زمان و مقدار گاز تزریقی است. تست آب، بیشتر در مورد لولههای انتقال آب شرب، لولهکشی آتشنشانی، سیستم اطفا حریق و غیره انجام میگیرد.
تفاوت لوله گالوانیزه کونیک و غیر کونیک چیست؟
دو نوع از لوله گالوانیزه را کونیک و غیر کونیک نامگذاری کردهاند. اگر سطح مقطع لوله گالوانیزه بعد از برش خوردن فرز بخورد و بدون پلیسه باشد، به آن لوله کونیک گفته میشود. اما اگر لوله گالوانیزه در زمان برش خوردن در خط تولید دارای پلیسه باشد، آن را لوله غیر کونیک مینامند. بیشتر خطوط تولیدی لوله گالوانیزه در ایران، غیر کونیک هستند و فقط دو شرکت سپاهان و ساوه لوله گالوانیزه کونیک تولید میکنند.
تفاوت میان لوله گالوانیزه رزوه شده و رزوه نشده در چیست؟
دو نوع دیگر از لوله گالوانیزه وجود دارد که به رزوه شده و رزوه نشده شناخته میشوند. رزرو شده لولههایی هستند که شیارهایی در قسمت انتهایی لوله ایجاد شده است. البته ممکن است لوله گالوانیزهای تولید شود که هر دو سر آن رزوه شده باشد. به لوله گالوانیزههایی که فاقد این شیارها باشند، رزوه نشده میگویند که در صورت تمایل میتوان آن را در کارگاه به رزوه شده تبدیل کرد.
ویژگی ها و برتری های لوله های گالوانیزه چیست؟
به طور کلی لولههای گالوانیزه طول عمر بیشتری نسبت به لولههای معمولی دارند. در ادامه به ویژگیها و برتریهای لوله گالوانیزه اشاره شده است که عبارتاند از:
- پوشش گالوانیزه روی لولهها باعث میشود تا دوام و استحکام بالایی پیدا کنند.
- قیمت لولههای گالوانیزه نسبت به لولههای مقاوم در برابر خوردگی، پایینتر است.
- با توجه به کیفیتی که لولههای گالوانیزه دارند، طول عمر آنها بین ۱۰ تا ۵۰ سال است.
- اکسیژن در لولههای گالوانیزه نفوذ پیدا نمیکند.
- ضریب انبساط لولههای گالوانیزه پایین است.
- لولههای گالوانیزه به دلیل پوشش متالوژیکی که دارند در موقعیتهایی مانند ضربه، حرارت، حریق، ارتعاش، خوردگی، پوسیدگی، فشار بالا و غیره مقاومت خوبی از خود نشان میدهند.
- لولههای گالوانیزه مطمئنتر هستند.
- نگهداری از لولههای گالوانیزه آسان و راحت است.
- لولههای گالوانیزه در برابر آسیبهای کوچک دارای خاصیت خودترمیمی هستند.
- بازرسی لولههای گالوانیزه راحت است و معمولا با چشم دیده میشوند.
- لولههای گالوانیزه در برابر کاهش دما یا دمای خیلی سرد، تغییر شکل نمیدهند و قطر آنها ثابت میماند.
- هزینه نگهداری، تعمیرات و تعویض لولههای گالوانیزه پایین است.
- قیمت لولههای گالوانیزه نسبت به لولههای استیل پایینتر است.
- لولههای گالوانیزه جهت مصارف بیرونی بسیار مورد استفاده قرار میگیرند.
- لولههای گالوانیزه در برابر تغییرات دمایی انعطاف بسیار بالایی دارند.
اندازه های رایج لوله گالوانیزه کدامند؟
از نکات مهم در خرید لوله گالوانیزه این است که حتما سایز لوله گالوانیزه، اندازه قطر و ضخامت آن را بدانید. این موارد در جدول زیر آورده شده است.
وزن هر شاخه 6 متری لوله با ضخامت 4 میل |
وزن هر شاخه 6 متری لوله با ضخامت 3 میل |
وزن هر شاخه 6 متری لوله با ضخامت 2.5 میل |
وزن هر شاخه 6 متری لوله با ضخامت 2 میل |
قطر خارجی | سایز لوله (به اینچ) |
سایز لوله |
– | – | 7.2 | 5.9 | 21.3 | 0.5 | 2 |
– | – | 9.3 | 7.6 | 26.7 | 0.75 | 2.5 |
– | 13.21 | 11.9 | 9.6 | 33.4 | 1 | 3 |
– | 18.10 | 15.25 | 12.3 | 42.2 | 1.25 | 4 |
– | 20.80 | 17.50 | 14.12 | 48.3 | 1.5 | 5 |
– | 26.33 | 22.10 | 17.85 | 60.3 | 2 | 6 |
– | 33.59 | 28.19 | 22.66 | 73 | 2.5 | 7 |
52.00 | 39.50 | 33.10 | – | 88.9 | 3 | 8 |
67.70 | 51.10 | 42.80 | – | 114.3 | 4 | 10 |
83.20 | 62.70 | – | – | 114.3 | 5 | 12 |
100.60 | 75.75 | – | – | 168.3 | 6 | 15 |
هنگام خرید لوله گالوانیزه به چه نکاتی باید توجه داشت؟
در ادامه این راهنمای خرید لوله گالوانیزه نکاتی برای خرید لوله گالوانیزه ارائه شده است.
- سایز لوله: سایز لوله همان قطر لوله است و باید آن را متناسب با کاری که میخواهید انجام دهید، انتخاب کنید.
- ضخامت لوله: ضخامت لوله یکی از فاکتورهایی است که در هنگام خرید باید به آن توجه کرد.
- تست لوله: این که لوله تستشده یا از نوع صنعتی و تستنشده باشد، باید در هنگام خرید به آن دقت شود.
- نوع گالوانیزه: نوع گالوانیزه شدن یک لوله هم مهم است؛ نوع گالوانیزه شدن یک لوله یعنی این که به صورت سرد یا گرم انجام شده باشد.
- آلیاژ بکار رفته در تولید لوله: توجه به آلیاژ فلزی که در فرآیند تولید لوله به کار رفته است نیز در انتخاب لوله مهم است.
- میزان مقاومت و استحکام لوله: میزان مقاومت لوله در هنگام خرید هم باید درنظر گرفته شود.
- کیفیت لوله: میزان کیفیت و مرغوبیت مواد بکار رفته در ساخت لوله یکی از مولفههای مهم در هنگام خرید است.
چه عواملی بر قیمت لوله های گالوانیزه تاثیرگذار هستند؟
قیمت لولههای گالوانیزه متاثر از عوامل متعدد است. این عوامل عبارتاند از:
- قیمت مواد اولیه
- در دسترس بودن انرژی
- شرکت سازنده
- میزان عرصه و تقاضا
- هزینه حمل و نقل
- نوسانات دلار
- نرخ تورم
- تحولات جهانی
- سیاستهای اقتصادی دولت
سخن آخر
در راهنمای خرید لوله گالوانیزه، در مورد لولههای گالوانیزه اطلاعاتی را در اختیار شما قرار دادیم. اشاره کردیم که تولید لولههای گالوانیره پیشرفت چشمگیری در صنعت لولهسازی ایجاد کرد. لولهها به روشهای مختلف گالوانیزه میشوند تا دوام و مقاومت بیشتری داشته باشند. علاوه بر این در برابر انواع خوردگی، پوسیدگی و تغییرات دمایی، مقاوم میشوند. همین دلایل باعث محبوبیت لوله گالوانیزه در دهههای اخیر شده است. لولهآنلاین میتواند به عنوان راهنمای خرید لوله گالوانیزه، به شما کمک کند تا مناسبترین و بهترین لوله گالوانیزه را انتخاب کنید.